post@deschoneschrijfster.nl 06 24 21 18 09

Zo schrijf je een boeiende speech

30/12/2024

‘Beste collega’s, mag ik even jullie aandacht … ’ Je staat op het punt met je nieuwjaarsspeech te beginnen. De bedrijfskantine staat vol vrolijk babbelend personeel. Maar niemand kijkt naar je. ‘Lieve mensen … ik wil graag … ’ Nog steeds verstomt het geroezemoes niet. Hoe trek je je luisteraars naar je toe? En hoe houd je de aandacht vast?

Een speech schrijven is iets anders dan het schrijven van een artikel of blog. Je publiek bestaat immers niet uit lezers, maar uit luisteraars die snel hun aandacht verliezen. Houd hier rekening mee bij het schrijven van je toespraak! Niet voor niets hebben onze Koning, de burgemeester of de minister-president speechwriters in dienst. Waar houden deze professionele speechwriters rekening mee? Een paar tips.

Trek direct de aandacht van je publiek

Geroezemoes verstomt pas echt als je je publiek nieuwsgierig maakt aan het begin van je speech. Bijvoorbeeld met een mini-enquête. ‘Wie van jullie ging gourmetten deze kerstvakantie?’ ‘Wie kijkt elk jaar naar het Songfestival?’ Of begin met een spannende of humoristische anekdote. Het liefst uit je eigen leven. Mensen horen graag persoonlijke verhalen.

Houd de aandacht vast

Je publiek luistert ademloos – maar heeft slechts een korte concentratie. Houd de aandacht van de luisteraar dus vast. Dat doe je zo:

Ondersteun feitelijke informatie steeds met voorbeelden – het liefst verhalen over mensen.
Maak abstracte voorbeelden concreet. Praat je bijvoorbeeld over 4 ton bedrijfsafval per jaar, meld dan hoeveel stadions vol afval dit zijn.
Ondersteun de speech met aansprekende beelden. Maak een presentatie in powerpoint of houd een uitvergrote foto in de lucht.
Zorg voor minimaal twee kernachtige uitspraken die bij de luisteraar blijven hangen. Denk aan het bekende ‘Yes we can’ van Barack Obama. Of de quote van actrice Viola Davis: ‘When your passion and drive are bigger than your fears, you just dive.’
Maak je toespraak ‘rond’. Zorg dus dat het voorbeeld, de anekdote of enquête uit het begin van de speech weer terugkomt aan het slot.

Zeg, zeg, zeg: breng hoorbare structuur aan

Ook met een duidelijke structuur houd je de aandacht van het publiek vast. In een artikel doe je dit door pakkende tussenkoppen te gebruiken. In een speech hoor je deze tussenkoppen echter niet. Gebruik daarom hoorbare richtingaanwijzers volgens de ‘zeg, zeg, zeg’-formule:

In de inleiding vertel je in grote lijnen wat je gaat zeggen.
In de kern vat je regelmatig samen wat je al gezegd hebt: ‘Ik noemde u al twee voordelen van duurzaam ondernemen. Nu noem ik u het derde voordeel.’
In het slot meld je nogmaals kernachtig wat de rode draad is van je toespraak.

Wil je voorbeelden zien van inspirerende speeches? Kijk naar de VPRO-serie Speeches

Houd je speech kort: maximaal drie A4’tjes

Hoe boeiend je speech ook is, na 10 minuten tot een kwartier houdt de luisteraar het voor gezien. Probeer je boodschap daarom in maximaal drie pagina’s over te brengen. Per A4’tje ben je ongeveer vier minuten aan het woord: de gemiddelde spreker in Nederland spreekt circa 120 woorden per minuut uit, en op een kantje A4 staan rond de 500 woorden. Bereken hier de lengte van jouw speech

Je speech liever laten schrijven door een professional? Neem contact met me op, ik help je graag!